ارزیابی خطر فرسایش خاک در دشت کوهپایه - سگزی با استفاده از مدل تجدید نظر شده جهانی فرسایش خاک (RUSLE)

فرسایش خاک یکی از مهم­ترین مسائل و مشکلات زیست محیطی است که امروزه با آن مواجه هستیم. بهره­برداری­های روز افزون وعدم مدیریت صحیح انسان بر محیط طبیعی تأثیر زیادی بر تشدید روند تخریب خاک و فرسایش دارد. در این تحقیق با تحلیل پارامترهای مؤثر، وضعیت فرسایش و تولید رسوب در دشت کوهپایه - سگزی با مساحت 136 هزار هکتار با استفاده از مدل تجدید نظر شده­ی جهانی فرسایش خاک (RUSLE) مورد مطالعة قرار گرفت. داده­ها و ابزارهای به­کار رفته در تحقیق شامل داده­های ایستگاه­های هواشناسی، اطلاعات 21 نمونه خاک، مدل رقومی ارتفاع (DEM)، تصویر ماهوار­ه­ای سنجنده OLI، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و سنجش از دور (RS) می­باشد. با بررسی عوامل مؤثر در مدل RUSLE، که شامل فاکتور فرسایندگی باران، فاکتور فرسایش پذیری خاک، فاکتور توپوگرافی، فاکتور پوشش گیاهی و فاکتور عملیات حفاظتی می­باشد، میزان فرسایش منطقه مورد مطالعه برآوردشد. براساس نتایج به­دست آمده میزان فرسایش سالانه خاک در کل منطقه مورد مطالعه صفر تا 95 تن در هکتار در سال برآورد شد. نتایج این تحقیق نشان داد فاکتور توپوگرافی با بالاترین مقدار ضریب تبیین (9/0=2R) بیشترین تأثیر را در برآورد فرسایش سالانه خاک توسط مدل RUSLEداشته است. این تحقیق، مؤثر بودن فناوری­های نوین سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور را برای تخمین کمّی مقادیر فرسایش خاک تأیید می­کند.